Internet là một nơi nguy hiểm, đầy những kẻ đầu cơ trục lợi lúc nào cũng lăm le bán dữ liệu cá
nhân của bạn cho những kẻ môi giới thông tin và cũng không thiếu những kẻ tội phạm chỉ trực
đánh cắp số An sinh xã hội của bạn, dùng thẻ tín dụng của bạn để mua sắm.
Cho dù bạn đang mua sắm trên mạng hay đang chat với người thân, bạn cần phải thận trọng bảo
vệ những thông tin cá nhân của mình. Để bảo vệ chính mình, bạn chỉ cần có nhận thức về những
mối đe dọa tiềm tàng và biết cách phòng vệ. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cần
Giấu định danh
Trước khi làm điều gì đó trên mạng, bạn cần ghi nhớ những điều sau đây:
Một kẻ nào đó trên mạng có thể kiếm tiền bằng cách bán dữ liệu cá nhân của bạn.
7
bạn.
Một số nhà thu thập dữ liệu không thoả mãn với việc chờ đợi bạn đến với họ, và họ dùng nhiều
thủ đoạn để đánh cắp được nhiều thông tin hơn về bạn.
Chúng ta có thể gọi những điều trên là Các quy tắc cơ bản về thông tin cá nhân, và các quy tắc
này đúng với tất cả những người sử dụng Internet. Tên bạn và những thông tin về bạn sẽ được
đem bán. Vì bạn chẳng được chia chút lợi nhuận nào, nên tốt nhất là hãy giữ kín các thông tin cá
nhân cho riêng bạn. Nếu những thông tin đó lọt vào tay người khác, bạn sẽ không thể kiểm soát
được việc người ta sẽ sử dụng chúng như thế nào.
Bảo vệ địa chỉ IP
Giống như số nhà và tên phố của bạn, địa chỉ IP của một máy tính cho người khác biết làm thế
nào để có thể tìm thấy máy tính đó trên mạng. Định danh này gồm có bốn số, mỗi số có giá trị từ 0
đến 255, cách nhau bởi một dấu chấm (ví dụ 123.123.23.2). Mỗi Website và mỗi thiết bị điện tử
kết nối Internet đều phải có một địa chỉ IP duy nhất; tại một thời điểm thì không thể có hai thiết bị
nào có cùng địa chỉ IP.
Nếu những kẻ gửi spam hoặc là các hacker biết được địa chỉ IP của bạn, chúng có thể tấn công
máy tính của bạn bằng các loại virus hay thậm chí còn xâm nhập trực tiếp vào bên trong để đánh
cắp các dữ liệu cá nhân của bạn. Bạn có thể cài đặt các firewall phần cứng hoặc phần mềm và các
chương trình diệt virus trên mỗi nút mạng của bạn, nhưng nếu có đủ thời gian và đủ tài nguyên
máy tính, hacker vẫn có thể xâm nhập được vào hầu như là bất cứ máy tính nào.
Bạn nên bảo vệ địa chỉ IP của mình cẩn thận như là đối với tên và địa chỉ của bạn. Bản thân trình
duyệt hay là Windows không cho phép bạn giấu địa chỉ IP, nhưng có một số phần mềm khác có
thể giúp bạn giải quyết vấn đề này. Với giá 5 USD một tháng, phần mềm Freedom (có tại địa chỉ
http://www.freedom.net/ ) của hãng Zero-Knowledge Systems sẽ giấu địa chỉ IP của bạn bằng
cách gửi tất cả các dữ liệu của bạn qua mạng Zero-Knowledge.
Nếu bạn sử dụng một kết nối quay số, bạn sẽ ít gặp rủi ro hơn vì địa chỉ IP của bạn thay đổi theo
mỗi phiên đăng nhập. Nhưng nếu bạn sử dụng kết nối liên tục, như là DSL hay cáp, bạn sẽ có một
địa chỉ IP cố định. Một địa chỉ IP cố định khiến cho bạn rất dễ bị dò quét và tấn công. Nhưng nếu
mỗi lần kết nối Internet bạn có một địa chỉ IP khác với lần trước (địa chỉ IP động) thì bạn có thể
trở thành một mục tiêu di động đối với các hacker. Nếu bạn có ý thức về bí mật riêng tư, hãy đề
nghị nhà cung cấp dịch vụ Internet cho bạn một địa chỉ IP động. Những kẻ xâm nhập sẽ gặp khó
khăn hơn nhiều để tìm ra máy tính của bạn nếu như địa chỉ của bạn không cố định.
Cookies theo dõi bạn
Các Website còn sử dụng các công nghệ khác để theo dõi bạn và dò theo các chuyển động của bạn
ở trên mạng. Cookie là những file dữ liệu nhỏ mà các Website bạn ghé thăm ghi vào ổ cứng máy
tính để theo dõi đường đi của bạn trên Web hoặc ghi lại những sở thích của bạn. Hầu hết các
cookies đều có mục đích tốt. Ví dụ, nếu bạn đăng ký để xem một Website cụ thể (chẳng hạn như
là Thời báo New York trên Web), site này có thể ghi một cookie lên máy tính của bạn để giúp bạn
sau đó không cần nhập username và password vào để truy cập site này. Có hai loại cookie: cookie
vĩnh viễn (tồn tại trên máy tính của bạn kể cả sau khi bạn tắt máy), và cookie tạm thời (chỉ tồn tại
trong một phiên làm việc nhất định và không được lưu trữ khi bạn tắt máy tính).
Mối đe doạ của các cookie không nằm trong những thông tin mà các cookie lưu giữ; ví dụ, cookie
không cho phép các hacker tìm được đường truy cập vào các file riêng tư của bạn. Hầu hết các site
ghi các cookie mỗi lần bạn nhấp chuột vào một liên kết mới trong site bạn đang thăm, và sau đó
người ta có thể biết được là bạn đọc những trang nào và thời gian bạn đọc trang đó là bao lâu.
Những thông tin như vậy có thể rất hữu ích cho các nhà kinh doanh – những người luôn khai thác
các chi tiết về những thói quen và sở thích của bạn. Theo thời gian, những mẩu dữ liệu nhỏ bé này
8
cung cấp nhà kinh doanh khác.Những "con bọ" Web còn lợi hại hơn
Nếu bạn thường xuyên xoá các cookie hoặc đặt cấu hình cho trình duyệt để không cho phép ghi
cookie (xem hướng dẫn trong phần Chặn các ứng dụng nguy hiểm), các site sẽ không thể thu thập
đủ dữ liệu để xây dựng hồ sơ về bạn. Đó là lý do vì sao mà một số công ty lại sử dụng các "con
bọ" Web như một biện pháp dự phòng để theo dõi người sử dụng nếu như các cookie không hoạt
động được. Con bọ Web hoạt động như sau: đó là những hình đồ hoạ nhỏ xíu, đôi khi chỉ có chiều
cao và chiều rộng là một điểm ảnh, có màu sắc giống như màu nền của trang Web. Bất cứ khi nào
bạn tới một site, site đó sẽ có địa chỉ IP của bạn trước khi bạn có thể tải bất kỳ file đồ hoạ nào trên
Web (bao gồm cả con bọ Web), và khi có địa chỉ IP trên tay, máy chủ Web có thể ghi lại địa chỉ
của bạn trong suốt phiên làm việc của bạn. Như vậy, ngay cả khi các cookie bị chặn, con bọ Web
vẫn có thể bí mật theo dõi người sử dụng. Trong nhiều trường hợp, việc theo dõi như vậy có thể là
để phục vụ cho mục đích tốt (ví dụ, một site muốn điều tra xem một trang Web nhất định nào đó
có được nhiều người xem không), nhưng không phải lúc nào cũng như vậy. Các site thương mại
có sử dụng banner quảng cáo phát hiện ra rằng bản thân các công ty quảng cáo, chẳng hạn như là
DoubleClick, có thể sử dụng con bọ Web để theo dõi các luồng lưu thông trên những site đăng
quảng cáo của họ. Vì vậy, con bọ Web có thể mở đường cho việc tạo ra hồ sơ về bạn, và còn có
thể khiến cho bạn phải nhận spam (nếu như con bọ Web được nạp sau khi người sử dụng điền vào
một đơn mua hàng trên Web).
Chặn các ứng dụng nguy hiểm
Các cookie vốn không phải là những thứ nguy hiểm, nhưng có nhiều file nhỏ cư trú trên ổ cứng
của bạn (một ví dụ là các cookie nằm trong folder C:\Windows\Cookies nếu bạn sử dụng trình
duyệt Internet Explorer) và chúng cho phép Website hoặc công ty mà đã đặt cookie ở đó nhận
dạng được bạn thông qua một chuỗi số và chữ (được gọi là một định danh duy nhất). Ví dụ, các
công ty như DoubleClick, Adbureau.net, hay LinkExchange (đều là những nhà quảng cáo trên các
Website) có thể ghi một cookie lên ổ cứng của bạn trong khi bạn đang đọc một site (ví dụ như
Amazon.com) và sau đó đọc cookie đó khi bạn tới một site khác được DoubleClick phục vụ (ví dụ
như CNN.com). Đó là cách mà các công ty theo dõi bạn qua một hệ thống các site khác nhau.
Tống cổ các cookie
Thật may là trình duyệt của bạn có thể dễ dàng vô hiệu hoá các cookie: Trong trình duyệt Internet
Explorer 5.x, nhấp chuột vào Tools > Internet Options, rồi chọn mục Security. Nhấp chuột vào
biểu tượng Trái đất có dòng chữ ghi ở bên dưới là Internet, rồi nhấp chuột vào nút Custom Level ở
gần đáy của cửa sổ. Trong cửa sổ Sercurity Settings mới được mở ra, kéo thanh cuộn xuống mục
ghi là Cookies. Để ngăn không cho trình duyệt của bạn tự động ghi cookie lên máy tính, hãy chọn
Disable hoặc Prompt trong mục "Allow cookies that are stored on your computer". Nói chung nếu
bạn để chế độ cho phép ghi các cookie tạm thời (per-session) thì cũng không sao; thường thì đó là
những cookie ghi nhớ các mặt hàng mà bạn đã chọn mua trong một cửa hàng trực tuyến.
Trong trình duyệt Netscape, nhấp chuột chọn Edit > Preferences và chọn mục Advanced trong ô
bên phải. Tại đây, bạn có thể chọn chế độ chặn tất cả các cookie hoặc hoặc chế độ cho phép một
site ghi cookie theo quyết định của bạn. Bạn nên chọn chế độ thứ hai và cho phép trình duyệt sử
dụng cookie đối với một số site. Theo cách đó, bạn có thể thực hiện một biện pháp kiểm soát các
thông tin của bạn, đồng thời vẫn có thể tận dụng được tính tiện lợi của cookie. Tuy nhiên, nếu bạn
quá đa nghi, có thể bạn sẽ muốn ngăn chặn tất cả các cookie ngay cả khi việc làm đó cản trở bạn
mua hàng một cách hiệu quả trên mạng.
Nếu bạn thực sự tò mò muốn tìm hiểu xem có bao nhiêu site đặt các cookie lên máy tính của bạn,
hãy đánh dấu lựa chọn trong mục "Warn me before accepting a cookie", trình duyệt Navigator sẽ
hiển thị một hộp thoại mỗi khi có một site định ghi cookie lên máy tính của bạn. (Trong trình
duyệt Internet Explorer vẫn chưa có lựa chọn này). Bạn chỉ nên thử lựa chọn này trong một thời
9
lướt Web, điều đó có thể sẽ khiến cho bạn phải khó chịu.
No comments:
Post a Comment